تحلیل ریخت شناسی رمان‌عامه پسند

روایت شناسی به عنوان رویکردی نوین در متن شناسی با آراء ساختارگرایان پیوند اساسی یافته است.ولادیمیر پراپ، فولکلورشناس روسی، نخستین کسی است که با مطالعۀ ساختارگرایانه بر روی قصه‌های پریان روسی، روایت‌شناسی نوین را پایه گذاری کرد. او دریافت قصه‌های عامیانه با وجود تنوعی که در روایت دارند از نظر انواع قهرمانان و عملکردها به هفت نوع شخصیت و سی و یک عملکرد که همواره با توالی یکسان از پی هم‌می‌آیند، محدود می‌شوند.دستاوردهای او در این پژوهش، آغازگر مسیری نو برای روایت شناسان پس از او شد.در این نوشته با توجه به ساختار ساده و قصه‌گون رمان‌های عامه پسند -به عنوان نمونه- چهار رمان پریچهر، یاسمین، یلدا و گندم مرتضی مؤدب پور را که از رمان‌های پرفروش در گونۀ عامه‌پسند هستند برای بررسی قابلیت آنها با نظریۀ ریخت‌شناسی پراپ برگزیدیم. نتایج به‌دست‌آمده با مطالعات پراپ همخوانی دارد. تعداد شخصیت‌ها و عملکرد آنها محدود است و بر اساس توالی یکسانی از پی یکدیگر می‌آیند. در حقیقت رمان‌های عامه‌پسند- با وجود ناهمگونی‌ها و محدودیت‌هایی که در تطبیق با الگوی پراپ دارند- دارای قابلیت تطبیق ریخت شناسانه هستند.واژگان کلیدی : روایت شناسی، ریخت شناسی، پراپ، رمان عامه‌پسند، مرتضی مؤدب پور